БАРЕЛЬЕФ ТИГРАН II
Имя Тиграна II Великого навеки вписано в книгу истории человечества, как одного из триумфаторов Древнего мира. Именно ему суждено было стать армянским венценосцем – «царём царей», за 40-летнее правление которого (с 95 по 55 гг. до н.э.) Армения достигла зенита своего могущества в политическом, экономическом и культурном развитии и по праву именовалась «Великая Армения». И пусть век царя Тиграна был недолгим, но в памяти народа он живёт уже более двух тысяч лет, как символ победы и веры в собственные силы. Тигран Великий родился около 142–140 гг. до н.э.. Происходил он из знаменитого царского рода Арташесидов, будучи сыном Тиграна I и внуком того самого Арташеса I – основателя династии, известного реформатора и завоевателя. Империя Тиграна II простиралась от реки Кура и Каспийского моря до реки Иордан и Средиземного моря. Не зря говорили, что «царь царей» повелевает своей страной «от моря и до моря». Тиграна II бесспорно можно назвать царём-градостроителем. Он умел не только покорять великолепные города с вековой историей, но и строить новые, не уступающие последним по красоте, богатству и пышности. Примером того является его главное детище – город Тигранакерт. Тигран Великий смог стать для армян символом победительной мощи поистине великой Армении, царем царей, заставившим пусть на короткий период содрогаться весь Ближний Восток и Античный мир. И имя его будет бессмертно.
Տիգրան II Մեծի անունը, որպես Հին աշխարհի մեծագույն նվաճող, հավերժ գրված է մարդկության պատմության գրքում: Հենց նրան էր վիճակված լինել «արքայից-արքա» թագակիրը. նրա 40-ամյա տիրակալության ընթացքում (95 - 55 դդ. մ.թ.ա.) Հայաստանը հասել է իր հզորության գագաթնակետին քաղաքական, տնտեսական և մշակութային զարգացման մեջ և իրավամբ կոչվել է «Մեծ Հայաստան»: Ու թեև Տիգրանի թագավորությունը երկարչտևեց, ժողովրդի հիշողության մեջ նա ապրում է արդեն ավելի քան երկու հազար տարի, որպես հաղթանակի և սեփական ուժերի նկատմամբ հավատիխորհրդանիշ: Տիգրան Մեծը ծնվել է մոտ 142-140 թթ. մ.թ.ա.: Նա սերում էր Արտաշիսյան հայտնի թագավորական ընտանիքից. նա որդին էր Տիգրան I-ի և թոռը հենց իր՝ Արտաշես I–ի՝դինաստիայի հիմնադրի, որ հայտնի բարեփոխիչ էր ու նվաճող: Տիգրան II-ի կայսրությունը ձգվում էր Քուռ գետից ու Կասպից ծովից մինչև Հորդանան գետը և Միջերկրական ծովը: Իզուր չէին ասում, որ «արքայից-արքան» իշխում է իր երկրին «ծովից-ծով»: Տիգրան II-ին, անշուշտ, կարելի է անվանել քաղաքաշինարար արքա։ Նաոչ միայն նվաճում էր դարերի պատմություն ունեցող հրաշակերտ քաղաքներ, այլև կառուցում էր նորերը, որոնք չէին զիջում գեղեցկությամբ, հարստությամբ ու շքեղությամբ. Դրա օրինակն է նրա գլխավորստեղծագործությունը` Տիգրանակերտ քաղաքը: Տիգրան Մեծին հաջողվեց դառնալ արդարև Մեծ Հայաստանի հաղթական հզորության խորհրդանիշը, արքայից արքա, որ, թեկուզև կարճ ժամանակահատվածում, ցնցեց ողջ Մերձավոր Արևելքը և Անտիկ աշխարհը: Եվ նրա անունը անմահ կմնա: